TY - JOUR ID - 129629 TI - سنجه دریافت عقل کلامی و عقل فلسفی از صفات خبری از منظر سید مرتضی، قاضی عبدالجبار معتزلی و نصیرالدین طوسی JO - پژوهشنامه مذاهب اسلامی JA - JID LA - fa SN - 2423-4044 AU - سلطانی, مصطفی AU - معینی فر, محمد AD - استادیار گروه شیعه‌شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران AD - استادیار گروه مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 7 IS - 14 SP - 91 EP - 112 KW - عقل کلامی KW - عقل فلسفی KW - سید مرتضی KW - قاضی عبدالجبار KW - نصیرالدین طوسی KW - صفات خبری DO - 10.22034/jid.2021.59444.1227 N2 - توحید و مباحث مربوط بدان، مانند اسما و صفات، از جمله مسائل بحث‌برانگیز میان مذاهب اسلامی است. صفات خبری که در لسان آیات و روایات به آن اشاره شده، میان فرق مختلف اسلامی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده و باعث شده است بعضاً مقوله مشبهه یا مجسمه، حربه‌ای برای بیرون‌راندن از میدان اسلام باشد. فارغ از مذاهب مختلف اسلامی که در صفات خبری اختلاف نظر دارند، برخی از مکتب‌ها نیز، مانند دو مکتب متکلمان و فلاسفه، علی‌رغم همسوبودن برخی از مبانی فکری و اعتقادی‌شان، دیدگاه‌‌های مختلفی مطرح کرده‌اند. در این میان، از شیعه یک متکلم (سید مرتضی) و یک فیلسوف (نصیرالدین طوسی) و از اهل سنت نیز یک متکلم (قاضی عبدالجبار معتزلی) انتخاب کرده‌ایم تا بهره‌وری‌شان از عقل فلسفی و عقل کلامی در بحث صفات خبری بررسی شود و اختلافات ایشان مقایسه‌ای برای مبحث مد نظر باشد. هرچند این اندیشمندان، صفات خبری را قبول داشته و قائل به تأویل آنها هستند، اما روش هر کدام در ورود، خروج، استدلال و چگونگی تأویل، متفاوت بوده و اختلافات بسیار ظریفی دارند که در نوشتار حاضر بررسی می‌شود. روش به‌کاررفته در این نوشتار توصیفی و تحلیلی است. UR - https://mazaheb.urd.ac.ir/article_129629.html L1 - https://mazaheb.urd.ac.ir/article_129629_08c8b427c3ba4c4ddf3f5c7559b0c360.pdf ER -