تحلیل انتقادی اندیشه القاعده در باب حکومت دموکراتیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب

2 دانشیار مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم

چکیده

رهبران القاعده شیوه حکومتی را که بر اساس دموکراسی و رأی اکثریت باشد کفر و ارتداد می‌دانند و از آن به بدعت عصر جدید یاد می‌کنند. به اعتقاد القاعده، حکّام اسلامی با فریبی که از استعمار خورده‌اند درصدد اجرای الگوی سیاسی و منهج فکری غربیان در کشورهای اسلامی هستند. آنان مسائلی همچون تعدد احزاب سیاسی را با استناد به «إِنَّ فِرْعَوْنَ ‌عَلَا فِی الْأَرْضِ وَ جَعَلَ أَهْلَهَا شِیعاً» و تفسیر «شیعا» به احزاب قائلان به تعدد احزاب سیاسی را تابعان سنت فرعون دانسته‌اند. در منابع القاعده، پیامدهای منفی مهم دموکراسی عبارت‌اند از: سیادت‌نداشتن خالق (خداوند) و پذیرفتن سیادت مخلوق بر مخلوق، پنهان‌شدن حاکمیت ‌الاهی و جایگزین‌شدن حاکمیت بشر بر بشر (طاغوت)، مخفی‌شدن ولایت (محبت) الاهی و برائت از دشمنان خداوند و نیز تساوی بین فاسق‌ترین و فاجرترین افراد با متقین و صالح‌ترین مردم در تعیین سرنوشت حکومت ‌اسلامی. با نگاهی به جایگاه دموکراسی در نزد برخی از متفکران جهان غرب در نقد اندیشه فوق می‌توان گفت القاعده دموکراسی را به مثابه مکتبی اعتقادی دانسته است، حال آنکه مقصود از دموکراسی روشی برای اداره حکومت ‌اسلامی است؛ و به تعبیر دیگر، همان نهاد شورا است که از ضمانت اجرایی محکم ­و متقنی برخوردار خواهد بود که در تفکر اسلامی نیز جایگاهی دارد و می‌توان با برخی تغییرات، ساز و کار و روش حکومتی را با اسلام انطباق داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Critical Analysis of Al Qaeda’s Thought in Democratic Government

نویسندگان [English]

  • Morteza Zabihollahi 1
  • Mahdi Farmanian 2
1 PhD Candidate of Theological Schools, University of Religions and Denominations
2 Associate Professor, Department of Theological Schools, University of Religions and Denominations
چکیده [English]

Al Qaeda leaders are opposed to the superficial interpretation of Islamic concepts entered from the western countries. In their opinions, the democratic government which is based on popular vote, is equal to blasphemy and apostasy. And they believe such governments are the epochal innovation against Islam. Based on Al Qaeda views, the Islamic governors who have been deceived by colonialism are trying to execute the political western patterns in Islamic countries and suggest the multi- political parties. Some of them, by referring to Holy Quran verse «إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِی الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِیعاً» maintain that the “ Shiite” means “parties” and parties followers, are just the Pharaoh’s followers .In Al Qaeda resources, the main consequences of democracy in Islamic governments are the lack of supremacy of creator on creature, and accepting the supremacy of creature on creature, creature worshiping instead of creator worshiping, replacing the divine sovereignty by human sovereignty (Taghoot) or on the other hand, the majority sovereignty, hiding divine stewardship and detestation from pagans, and also equality of the most libertine and virtuous in the destiny of Islamic country. The second part of this study considers some Arab intellectuals and attempts to study the democracy position, and challenges the Al Qaeda leaders misunderstanding of democracy. Democracy is supposed as a school by Al Qaeda, whereas it is a way of administrating the Islamic government. In other words, it is actually the council with a strong and firm executive guarantee.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Al Qaeda
  • Democracy
  • Islamic Government
  • council
  • parties
قرآن کریم.
اربلاستر، آنتونی (1379). دموکراسی، ترجمه: حسن مرتضوی، تهران: آشیان.
اسمیت، بی. سی. (1380). «ثبات دموکراسی و توسعه»، ترجمه: امیراحمد یوسفی، در: اطلاعات سیاسی‌اقتصادی، س16، ش1 و 2، ص116-137.
افلاطون (بی‌تا). دوره کامل آثار افلاطون، ترجمه: محمدحسن لطفی، تهران: کتاب جمهوری.
بابایی، غلام‌رضا؛ آقایی، بهمن (1365). فرهنگ عـلوم سـیاسی، تهران: ویس، چاپ اول.
راسل، برتراند (بی‌تا). تاریخ فلسفه غرب، ترجمه: نجف دریابندری، تهران: پرواز.
رستمی، علی‌اکبر (1390). «نـگاهی تطبیقی به کارکرد اکثریت در دموکراسی و کتاب و سنّت»، در: آموزه‌های قرآنی، ش14، ص107-130.
رشید رضا، محمد (بی‌تا). تـفسیر المـنار، بیروت: دار المعرفة، الطبعة الثانیة.
رفاعی، سرور (بی‌تا). التصور السیاسی للحرکة الاسلامیة، منبر التوحید والجهاد.
زرقاوی، ابومصعب (1427). کلمات مضیئة، شبکة البراق الاسلامیة، الطبعة الاولی.
زرقاوی، ابومصعب (بی‌تا). دیمقراطیة، منبر التوحید والجهاد.
سوری، ابومصعب (1425). دعوة المقاومة الاسلامیة، منبر التوحید والجهاد.
شاوی، توفیق محمد (1414). الشوری اعلی مراتب الدیمقراطیة، قاهره: الزهراء للاعلام العربی.
شاوی، توفیق محمد (1993). فقه الشوری والاسستشارة، المنصورة [مصر]: دار الوفاء.
شیخ‌حسینی، مختار (1393). زمینه‌های فکری‌سیاسی جریان تکفیری داعش، قم: مجمع جهانی اهل بیت (ع).
طرطوسی، ابوبصیر (1416). الطاغوت، www.abubaseer.com
طرطوسی، ابوبصیر (1420). حکم الاسلام فی‌ الدیمقراطیة، موقع الشیخ ابوبصیر الطرطوسی www.abubaseer.bizland.com
ظواهری، ایمن (1431). الکتاب الجامع لکلمات شیخ ایمن الظواهری، بی‌جا: نخبة الاعلام الجهادی، الطبعة الاولی.
عالم، عبدالرحمن (1376). تـاریخ فـلسفه سـیاسی غرب، تهران: وزارت امور خارجه.
عبدالخالق، فرید (1419). فی الفقه السیاسی الاسلامی، مصر: دار الشروق.
عبدالقادر بن ‌عبدالعزیز (بی‌تا). الجامع لطلب علم الشریف، به کوشش: ابومحمد المقدسی، منبر التوحید والجهاد.
عزام، عبداللّه (1992). التربیة الجهادیة والبناء، پیشاور: انتشارات مرکز الشهید عزام ‌الاعلامی.
عنایت، حمید (1372). اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، تهران: خوارزمی، چاپ سوم.
فخر رازی، محمد بن عمر (بی‌تا). التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الثالثة.
فرمانیان، مهدی (1393). مجموعه مقالات کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری، قم: دار الاعلام لمدرسة اهل البیت (ع).
فلسطینی، ابوقتاده (بی‌تا). لماذا الجهاد، منبر التوحید والجهاد، http://www.tawhed.ws
فیرحی، داوود (1388). «توفیق محمد الشاوی و نظریه عمومی شورا در اسلام»، در: سیاست، دوره 39، ش1، ص197-216.
قرضاوی، یوسف (1394 الف). دین ‌و سیاست، به کوشش: عبدالعزیز سلیمی، تهران: نشر احسان.
قرضاوی، یوسف (1394 ب). فقه ‌سیاسی، به کوشش: عبدالعزیز سلیمی، تهران: نشر احسان.
قرضاوی، یوسف (1977). الخصائص العامة، بی‌جا: جامعة قطر.
کواکبی، سید عبدالرحمن (1390). طبایع ‌الاستبداد و مصارع ‌الاستعاد، به ‌کوشش: غلام‌رضا امامی، تهران: نشر علم.
کوهن، کارل (1373). دموکراسی، ترجمه: فریبرز مجیدی، تهران: خوارزمی.
ماله، آلبر؛ ایزاک، ژوک (1364). تاریخ قرن هجدهم (انقلاب کـبیر فرانسه). ترجمه: رشید یاسمی، تهران: امیرکبیر، چاپ ششم.
مدنی، سید جلال‌الدین (1372‌). مبانی و کلیات علوم سیاسی، تـهران: اسـلامیه.
مقدسی، ابومحمد (1408). کشف النقاب عن شریعة الغاب المقدسی، منبر التوحید والجهاد.
مقدسی، ابومحمد (1420). امتاع النظر فی کشف شبهات مرجئة هذا العصر، الطبعة الثانیة، منبر التوحید والجهاد.
مقدسی، ابومحمد (1431). الجواب المفید بأن المشارکة فی البرلمان و انتخاباته مناقضة للتوحید، منبر التوحید والجهاد.
مقدسی، ابومحمد (1437). الاحکام السلطانیة، موقع الشیخ ابوبصیر الطرطوسی www.abubaseer.bizland.com
مقدسی، ابومحمد (بی‌تا الف). مشروع الشرق الاوسط الکبیر، منبر التوحید والجهاد.
مقدسی، ابومحمد (بی‌تا ب). الدمیقراطیة دین، منبر التوحید والجهاد.
میراحمدی، منصور (1382). «روش‌شناسی فقه سیاسی اهل سنت»، در: علوم سیاسی، ش21، ص69ـ92.