مراتب اسمای الاهی و ارتباط آنها با اصول و مبانی فلسفه وحدت وجودی ابن‌عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اسمای الاهی و ارتباط آنها با مبانی و اصول بنیادین فلسفه وحدت وجودی ابن‌عربی است. بدین‌منظور، منابع دست اول که به قلم ابن‌عربی نگاشته شدهو منابع دست دوم که آثار وی را شرح و بسط کرده به‌دقت بررسی شد. تحلیل محتوای منابع یادشده نشان داد که مفاهیم بنیادی فلسفه وحدت وجودی ابن‌عربی با اسمای الاهی ارتباط وجودی دارد. به عبارت دیگر، مفاهیم «تجلّی»، «رحمت» و «آفرینش» از جانب حضرت حق از طریق اسمای الاهی محقَّق می‌شود. همچنین، بر اساس یافته‌های این پژوهش، اسمای الاهی از نظر ابن‌عربی بی‌شمار و ذومراتب‌اند. والاترین اسمِ الاهی «الله» است که همچون ذات حضرت حق واحد است. امَّهات، امامان و پیشوایان اسما از اسم «الله» صادر می‌شوند. اسمای الاهی که از اسم «الله» صادر می‌شوند مرتبه وجودی فروتری دارند و به عنوان کارگزاران یا «سَدَنه» باعث خلق عالَم مادی می‌شوند. از طرفی، همه اسمای الاهی یکجا در انسان کامل مستجمع است و انسان آینه صیقل‌یافته است که اسمای الاهی را به صورت کامل نشان می‌دهد. در این مقاله هر یک از این مفاهیم عرفانی و وجودی را به‌تفصیل شرح می‌دهیم و ارتباط جوهری هر مفهوم را با اسمای الاهی مطرح می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Levels of Divine Names and Their Relation with Principles of Ibn 'Arabi's Philosophy of Unity of Existence (waḥdat al-wujūd)

نویسنده [English]

  • Mahmoud Reza Moradian
* Assistant professor, Department of English literature, University of Khorram Abad, Lorestan, Iran
چکیده [English]

This article aims at investigating the Divine Names and their relation with fundamental principles of Ibn 'Arabi's philosophy of unity of existence (waḥdat al-wujūd). To do so, the primary texts, written by Ibn 'Arabi and the secondary texts interpreting his works were meticulously studied. The analysis of the content in the fore-mentioned sources revealed that there is a existential relation between fundamental principles of Ibn 'Arabi's philosophy of unity of existence (waḥdat al-wujūd) and the Divine Names. In other words, the concepts of "manifestation", "mercy", and "creation"from God, are actualized through Divine Names. Moreover, based on the findings of this research, in Ibn 'Arabi's perspective, the Divine Names are countless and graded. The most exalted Divine Name is "Allah" which is one, just like the Divine Essence. The most significant the greatest names are derived from "Allah". The names derived from Allah are in the inferior existential level than Allah and as agents (Sadaneh) make the creation of material world possible. From another angel, all Divine Names are gathered in perfect human and human is considered as a mirror in which Divine names are reflected. In this article, each of these mystical and existential concepts are thouroughly explained and the relation between each concept and the Divine Names is illustrated.          

کلیدواژه‌ها [English]

  • Muhyi-l-Din Ibn ‘Arabi
  • philosophy of unity of existence (waḥdat al-wujūd)
  • God
  • fixed prominent
  • Divine Names
  • maonifestation
  • mercy
  • creation
ابن عربی، محیی‌الدین (1385). فصوص الحکم، ترجمه: محمدعلی موحد و صمد موحد، تهران: کارنامه.
ابن عربی، محیی‌الدین (1392). فتوحات مکیه: مقامات اسمای حسنی باب 558، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: مولا.
ابن عربی، محیی‌الدین (1393). فتوحات مکیه: معارف باب 1-4، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: مولا.
ابن عربی، محیی‌الدین (1396). انشاء الدوایر، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: مولا، چاپ دوم.
استیس، والتر ترنس (1358). عرفان و فلسفه، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، تهران: سروش.
ایزوتسو، توشیهیکو (1394). صوفیسم و تائوئیسم، ترجمه: محمدجواد جواهری، تهران: روزنه، چاپ ششم.
صدرالدین قونوی، محمد بن مجدالدین (1393 الف). فکوک، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: مولا، چاپ سوم.
صدرالدین قونوی، محمد بن مجدالدین (1393 ب). نفحات الالهیة، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: مولا، چاپ پنجم.
عفیفی، ابوالعلاء (1386). شرحی بر فصوص الحکم، ترجمه: نصرت‌الله حکمت، تهران: الهام،چاپ دوم.
غنی، قاسم (1374). تاریخ تصوّف در اسلام، تهران: زوّار، چاپ ششم، ج2. 
قیصری، داوود بن محمود (1393). شرح قیصری بر فصوص الحکم ابن‌عربی، ترجمه: محمد جواهری، تهران: مولا،چاپ سوم.
کاشانی، عبدالرزاق (1384). شرح فصوص الحکم، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
کاکایی، قاسم (1393). وحدت وجود به روایت ابن‌عربی و مایستر اکهارت، تهران: هرمس، چاپ ششم.
مرادیان، محمودرضا (1395). «تشکیک در کلمه به عنوان فلسفه زبان در حکمت اشراق سهروردی»، در: تاریخ فلسفه، س6، ش4، ص162-147.
مفتاح، عبدالباقی (1385). کلیدهای فهم فصوص الحکم، ترجمه: داود اسپرهم، تهران: نشر علم.
موحد، محمدعلی؛ موحد، صمد (1385). فصوص الحکم: درآمد، برگردان متن و توضیح و تفصیل، تهران: کارنامه.
نصر، سید حسین (1389). سه حکیم مسلمان، ترجمه: احمد آرام، تهران: امیرکبیر، چاپ هفتم.
یثربی، سید یحیی (1372). عرفان نظری: تحقیقی در سیر تکاملی و اصول و مسائل تصوف، قم: بوستان کتاب، چاپ ششم.
یثربی، سید یحیی (1387). فلسفه عرفان: تحلیلی از اصول و مبانی و مسائل عرفان، قم: بوستان کتاب، چاپ ششم.