جایگاه و ارتباط شریعت، طریقت و حقیقت از منظر عزالدین محمود کاشانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

2 استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

موضوع شریعت، طریقت و حقیقت، در آثار عزالدین محمود کاشانی دیده می‌شود. تعیین جایگاه سه اصطلاح مذکور، و ارتباط میان آنها و چگونگی تبیین تعالیم دینی بر پایه آن، از مباحث کانونی او است. تحقیق حاضر با روش توصیفی‌تحلیلی، به جایگاه و ارتباط شریعت، طریقت و حقیقت و مراتب هر یک و نیز نگرش عرفانی کاشانی، بر اساس سه لایه مذکور، به تعالیم دینی می‌پردازد و در آخر، رویکرد او به همخوانی آموزه‌های عرفانی با کتاب و سنت و نیز ضرورت التزام به ظواهر شرع را بررسی می‌کند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که او سه اصطلاح مذکور را مراتب یک واقعیت برمی‌شمرد و ضمن تلفیق آن سه، با رویکرد عرفانی، تعالیم دینی را تحلیل و بررسی می‌کند. همچنین، منشأ آموزه‌های عرفانی ناب را فقط در کتاب و سنت می‌بیند و پای‌بندی به شریعت را در همه حال ضروری می‌داند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Position and Interrelationship of Shariat (Religious Laws), Tarighat (Mystical Path) and Truth from the Perspective of Ezz al-Din Mahmud Kashani

نویسندگان [English]

  • Hoseyn Rahmati 1
  • Shahrbanu Delbari 2
  • ardeshir asadbeigi 2
1 PhD Student in History and Civilization of Islamic Nations, Islamic Azad University, Mashhad, Iran
2 Assistant Professor, Department of History and Civilization of Islamic Nations, Islamic Azad University, Mashhad, Iran
چکیده [English]

The subject of shariat (religious laws), tarighat (mystical path) and truth can be seen in the works of Ezz al-Din Mahmud Kashani. Determining the position of these three terms, and their relationship as well as explaining religious teachings based on them, is one of Kashani's central topics. Using the descriptive-analytical method, the present study deals with the position and relationship of these three concepts, their levels and Kashani's mystical attitude, based on them, towards religious teachings. Finally, it examines his approach to the harmonization of mystical teachings with the Quran and tradition, as well as the necessity of adhering to the appearances of shariat. The results of the research indicate that he considers the mentioned concepts as layers of a reality and while combining them, with a mystical approach, analyzes and studies religious teachings. In addition, Kashani sees the origin of pure mystical teachings only in the Quran and tradition and considers adherence to shariat necessary in all cases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shariat
  • Tarighat
  • Truth
  • Esoteric Meaning
  • Exoteric Form
  • Mysticism

مراجع

قرآن کریم.
آقانوری، علی (1387). عارفان مسلمان و شریعت اسلام، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
آملی، سید حیدر (1368). جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
آملی، سید حیدر (1382). انوار الحقیقة و اطوار الطریقة و اسرار الشریعة، تصحیح: سید محسن موسوی تبریزی، قم: نور علی نور.
ابن جوزی، عبد الرحمن (1407). تلبیس ابلیس، تحقیق: السید الجمیلی، بی‌جا: دار الکتب العربی.
ابن عربی، محیی الدین (1405). الفتوحات المکیة، قاهره: بی‌نا.
برقعی، ابوالفضل (بی‌تا). التفتیش: حقیقة العرفان، مشهد: کتاب‌فروشی اسلام.
تهرانی، جواد (1368). عارف و صوفی چه می‌گوید؟، تهران: توس.
خاتمی، احمد؛ شاکری، فرهاد (1389). «غزالی و تلفیق شریعت و طریقت با تکیه بر کیمیای سعادت»، در: تاریخ ادبیات، ش65، ص63-87.
خوشحال دستجردی، طاهره (1381). «مقایسه طریقت‌نامه عمادالدین فقیه کرمانی و مصباح الهدایة عزالدین محمود کاشانی»، در: جامعه‌شناسی کاربردی، ش14، ص77-100.
دهخدا، علی‌اکبر (1373). لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران.
طباطبایی، محمدحسین (بی‌تا). المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات اسلامی، ج5.
عین‌القضات همدانی (1351). نامه‌های عین‌القضات، تحقیق: علی‌نقی منزوی و عفیف عسیران، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1361). ترجمه رساله قشیریه، تصحیحات و استدراکات: بدیع‌الزمان فروزان‌فر، بی‌جا: علمی و فرهنگی.
کاشانی، عبد الرزاق (1426). کشف الوجوه الغر لمعانی نظم الدر، تصحیح: احمد فرید المزیدی، بیروت: دار الکتب العلمیة.
کاشانی، عبدالرزاق (1380). مجموعه رسائل و مصنفات کاشانی، محقق و مصحح: مجید حاجی‌زاده، تهران: میراث مکتوب.
کاشانی، عزالدین محمود (بی‌تا). مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة، تهران: هما، چاپ اول.
نجم الدین رازی، عبدالله بن محمد (1373). مرصاد العباد، به اهتمام: محمدامین ریاحی، تهران: علمی و فرهنگی.
نیکلسون، رینولد (1372). عرفان عارفان مسلمان، ترجمه: اسدالله آزاد، مشهد: دانشگاه فردوسی.
واعظ کاشانی، مولانا فخرالدین علی بن حسین (1356). رشحات عین الحیاة فی مناقب مشایخ الطریقة النقشبندیة، تصحیح: علی‌اصغر معینیان، تهران: بنیاد نیکوکاری نوریان، چاپ اول، ج1.
هجویری، علی بن عثمان (1376). کشف المحجوب، تصحیح: وژوکوفسکی، مقدمه: قاسم انصاری، تهران: طهوری.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار