TY - JOUR ID - 111350 TI - عناصر ظاهرگرایی سلفیه افراطی در تفسیر قرآن JO - پژوهشنامه مذاهب اسلامی JA - JID LA - fa SN - 2423-4044 AU - فتحی, علی AD - استادیار گروه قرآن پژوهی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 4 IS - 8 SP - 23 EP - 42 KW - ظاهرگرایی KW - سلفیه افراطی KW - تفسیر سلفی KW - نفی تأویل KW - انکار مجاز KW - نفی نقش عقل DO - N2 - جریان سلفی در درون خود طیف‌های گوناگونی را در بر می‌گیرد که در این میان جریان سلفی افراطی با شعار پیروی از سلف، همواره با تفسیر ظاهری از قرآن و سنت، اقدامات ناسنجیده خود را به نام دین توجیه می‌کند. ظاهرگرایی، به معنای اعتبار هر گونه تفسیر ظاهری و انکار تأویل‌های عقلایی، افراطی است و پذیرفتنی نیست. ظاهرگرایی سلفی، هرچند بیشتر در خصوص آیات متشابه و آیات صفات الهی نمود داشته است، ولی به‌تدریج و با تلاش رهبران فکری آن جریان، به‌ویژه ابن‌تیمیه، به عنوان عنصر کلیدی جریان سلفی افراطی در آمده است. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با مطالعه و بررسی آثار تفسیری مفسران برجسته این جریان، از جمله ابن‌تیمیه، ابن‌قیم، ابن‌کثیر، شنقیطی و ابن‌عثیمین به این نتیجه می‌رسد که انکار تأویل ضابطه‌مند، نفی کاربردهای مجازی در قرآن کریم و به طور کلی نادیده‌گرفتن نقش عقل در فهم قرآن، از جمله عناصر بسیار مهم ظاهرگرایی سلفیه افراطی در تفسیر متون دینی، به‌ویژه قرآن کریم، است. UR - https://mazaheb.urd.ac.ir/article_111350.html L1 - https://mazaheb.urd.ac.ir/article_111350_c68f0c38a84b390c57fe4f69bf790005.pdf ER -