TY - JOUR ID - 111462 TI - بررسی انتساب نظریه نیابت به معتزله JO - پژوهشنامه مذاهب اسلامی JA - JID LA - fa SN - 2423-4044 AU - قائمی, سیدرضا AU - احمدوند, معروفعلی AD - استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران AD - استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 7 IS - 13 SP - 35 EP - 60 KW - نیابت ذات از صفات KW - عینیت ذات و صفات KW - نفی صفات از ذات KW - معتزله KW - اندیشمندان شیعه DO - N2 - یکی از مسائل مهم در باب خداشناسی، چگونگی ارتباط میان ذات و صفات الاهی است. در طول تاریخ متکلمان و فیلسوفان مسلمان دیدگاه‌های مختلفی در این باره ابراز کرده‌‌اند. مهم‌ترین این نظریات عبارت‌اند از: نفی صفات از ذات، عینیت ذات و صفات، زیادت صفات بر ذات، نیابت ذات از صفات و نظریه احوال. بسیاری از علمای شیعه نظریه «نیابت ذات از صفات» را به معتزله نسبت داده‌اند. این نوشتار در صدد است با جمع‌آوری اقوال ملل و نحل‌نویسان و علمای شیعه، تاریخچه و چرایی انتساب نظریه نیابت به معتزله را بررسی کند. پس از تحلیل تاریخی و مراجعه به نوشته‌های دانشمندان معتزلی به نظر می‌رسد انتساب نظریه نیابت به آنها نادرست بوده و باید این نظریه را خوانشی متفاوت از نظریه عینیت ذات از صفات دانست یا آن را زیرمجموعه نظریه نفی صفات از ذات به حساب آورد نه نظریه‌ای جداگانه. UR - https://mazaheb.urd.ac.ir/article_111462.html L1 - https://mazaheb.urd.ac.ir/article_111462_c46d240266bf2ae91a97de4fc92d1190.pdf ER -