تحلیل تأثیر اندیشه غلو بر گسترش اباحی‌گری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه معارف اسلامی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 مربی گروه معارف اسلامی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

اباحی‌گری از تهدیدهای جوامع مذهبی است. این امر از عوامل متعدد، از جمله تفکر غلو، ریشه می‌گیرد. با مطالعه مختصر تاریخ این تفکر روشن می‌شود که هر جا این تفکر پا نهاده، اباحی‌گری نیز به دنبالش رخ نموده است. به عبارت دیگر، اباحه‌گری بدون غلو زمینه ظهور ندارد. این تحقیق ابتدا درصدد تبیین وجود روحیه اباحی‌گری در میان غالیان است، سپس با بیان توجیهات آنان در این مورد، آنها را نقد می‌کند. از آنجا که دلایل آنان برای فرار از تکالیف بسیار سست و شکننده است، از عنوان توجیه به جای دلیل استفاده شده است. آنچه تعجب‌برانگیز است تمایل افراد به این تفکر است که خود ناشی از وجود روحیه راحت‌طلبی و عافیت‌جویی و کم‌اطلاعی و بی‌بصیرتی مردم و همچنین سوء استفاده رهبران غالی و تحریک حاکمان و سیاستمداران منحرف است. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی در پی کشف رابطه اندیشه غلو با روحیه اباحی‌گری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Ghuluww on the Spread of Permissivism

نویسندگان [English]

  • Murtaza Nasrullahi 1
  • Sayyid Ahmad Musavi 2
1 Assistant professor, Department of Islamic Doctrines, University of Yazd, Yazd, Iran
2 Lecturer, Department of Islamic Doctrines, University of Yazd, Yazd, Iran
چکیده [English]

Permissivism (ibāḥa) is a threat to religious communities. It originates from several factors, including ghuluww (exaggeration). A brief consideration of the history of permissivism reveals that wherever there was exaggeration, it was followed by permissivism. In other words, without exaggeration, there will be no ground for permissivism. In this paper, we will begin by providing an account of permissivism exhibited by exaggerators, and then criticize their justifications for permissivism. Since their arguments for avoiding their religious obligations are very weak, we refer to them as “justification” in the negative sense of the term. What is surprising is their tendency to such thought, which arises in turn from their indolence, ignorance, and lack of insight, as well as misuses on part of leading exaggerators and distortions by deviated rulers and statesmen. The present paper deploys an analytic approach to discover the relation between exaggeration and permissivism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ghuluww (Exaggeration)
  • exaggerators (ghulat)
  • permissivism (ibāha)
  • deontologism

مراجع

الف) منابع فارسی
لین، تونی (1380ش)، تاریخ تفکر مسیحی، ترجمه روبرت آسریان، تهران: انتشارات فرزان.
دهخدا، علی‌اکبر (1377ش)، لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم.
صفری فروشانی، نعمت‌الله (1378ش)، غالیان، جریان‌ها و برآیندها تا پایان سده سوم، مشهد: آستان قدس رضوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374ش)، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، چاپ پنجم.
 مشکور، محمدجواد (1362ش)، تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلامی تا قرن چهارم، تهران: اشراقی،چاپ سوم.
مکارم شیرازی، ناصر،(1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ 32
ب) منابع عربی
ابن‌ابی‌الحدید، فخرالدین ابوحامد عبدالحمید (1385ق)، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، لبنان: دار احیاء التراث العربی.
اشعری قمی، سعد بن‌عبدالله (1361ش)، المقالات و الفرق، تصحیح محمدجواد مشکور، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
اصفهانى، حسین بن‌محمد راغب (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، لبنان: دار العلم، چاپ اول.
تستری، محمدتقی (1410ق)، قاموس الرجال، قم: مؤسسه النشر الاسلامى، چاپ دوم.
جوهرى، ابونصر (1410ق)، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، بیروت: دار العلم للملایین، چاپ اول.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: مؤسسه آل بیت، چاپ اول.
خویی، سید ابوالقاسم (1409ق)، معجم رجال الحدیث، قم: منشورات مدینه العلم، چاپ چهارم.
صدر، سید محمدباقر (1406ق)، دروس فی علم الاصول، لبنان: دارالکتاب اللبنانی، چاپ دوم.
صدوق، محمد بن‌علی (1361ش)، معانی الاخبار، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین.
طبرسی، فضل بن‌حسن (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصر خسرو، چاپ سوم.
طوسی، محمد بن‌حسن (1348ش)، اختیار معرفه الرجال (المعروف برجال کشی)، مشهد: دانشگاه مشهد.
عاملى، زین‌الدین بن على شهید ثانى (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشى - کلانتر)، قم: کتابفروشى داورى، چاپ اول.
فراهیدى، خلیل بن‌احمد (1410ق)، العین، قم: نشر هجرت، چاپ سوم.
کلینی، ابوجعفر، محمدبن یعقوب (1407ق)  الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر الاخبار الائمه الاطهار، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
مقریزی، تقی‌الدین احمد بن‌علی(1998م)، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، تحقیق محمد زینهم و مدیحه شرقاوی، مکتبه مدبولی.
نراقى، مولى احمد بن‌محمدمهدى (1417ق)، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، چاپ اول.
نوبختی، حسن بن موسی (1388ش)، فرق الشیعه، تعلیق سید محمدصادق بحرالعلوم، نجف: مکتبه الحیدریه، چاپ چهارم.
ج) مقالات
سبحانی (1393)،«پدیده غلو در میان مسیحیان و مسلمانان»، درسهایی از مکتب اسلام، سال54، ش643، ص 8ـ13.
مؤدب، سیدرضا و رستمی هرانی، علیرضا (1391)، «غالیان و تأثیر برخی اقدامات آنان بر فرهنگ قرآنی شیعه»، شیعه‌شناسی، ش38، ص 39ـ74.
معارف، مجید (1386)، «بررسی ریشه‌های اباحی‏گری درآیات وروایات»، مجله پژوهش دینی، ش 15، ص 7ـ26.
نصیری، علی (1385)، «اباحی‏گری آفت دینداری»، کتاب نقد، ش40، ص 3ـ42.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار