دیدگاه جریان‌های غیرشیعی درباره فرقه ناجیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مذاهب فقهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 دانشیار گروه مذاهب کلامی دانشگاه ادیان و مذاهب

3 استاد سطوح عالی، حوزه علمیه، قم، ایران

10.22034/jid.2022.171994.1772

چکیده

این مقاله عهده‌دار بیان دیدگاه گروه‌های کلامی و فقهی غیرشیعی، درباره فرقه ناجیه ذکرشده در حدیث 73 فرقه است و نشان می‌دهد گرچه گروه‌های سنی در تقابل با شیعیان، ادعا می‌کنند که همگی یک فرقه‌اند، ولی در عمل هر کدام از گروه‌های اهل حدیث، اهل رأی، معتزله، اشاعره و ماتریدیه و فِرَق فقهی خود را فرقه ناجیه و غیرخود را فرقه هالکه می‌دانند. همچنین، برداشت‌های مختلف علمای اهل سنت از هلاکت در حدیث فرقه ناجیه از جمله کافربودن یا خلود فِرَق هالکه در جهنم مطرح شده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The View of Non-Shiite Sects about the “Saved Sect

نویسندگان [English]

  • Mohammad javad Hajiabolghasem doulabi 1
  • mehdi farmanian 2
  • Mohammad Hajiabolghasem doulabi 3
1 PhD student, Jurisprudential Schools, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Associate professor, Islamic Denominations, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
3 Professor, Seminary of Qom, Iran
چکیده [English]

This article aims to provide an overview of the perspectives held by non-Shiite theological and jurisprudential sects regarding the concept of the "saved sect" (al-firqat al-nājiya), as mentioned in the hadith concerning the division of seventy-two sects. We argue that while Sunni sects, in contrast to Shias, maintain that they collectively constitute a single sect, their various subgroups, such as the People of Hadith (ahl al-ḥadīth), People of Opinion (ahl al-raʾy), Muʿtazilites, Ashʿarites, Māturidis, and jurisprudential schools, perceive themselves as the "saved sect," while considering other sects as being “perished (hālika) sects.” Furthermore, we explore the varying interpretations among Sunni scholars regarding the concept of "perish" (halāka) mentioned in the hadith of the "saved sect." These interpretations encompass possibilities such as disbelief or eternal confinement in hell.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The saved sect
  • People of Hadith
  • Sunni Muslims
  • People of Opinion
  • Ashʿarites
  • Māturīdiyya
  • Muʿtazilites
  • Ḥanafīs
  • Shāfiʿīs
  • Ḥanbalīs
  • Zaydīs
  • seventy-three sects
القرآن الکریم.
ابن تیمیة حرانی، أحمد بن عبد الحلیم (1406). منهاج السنة النبویة، بی‌جا: قرطبة مصر.‍
ابن تیمیة حرانی، أحمد بن عبد الحلیم (بی‌تا). مجموع الفتاوی، بی‌جا: مکتبة ابن تیمیة.
ابن حزم أندلسی، علی بن أحمد (1987). رسالة فی الإمامة، بیروت: المؤسسة العربیة.
ابن حزم أندلسی، علی بن أحمد (بی‌تا). الفصل فی الملل، القاهرة: الخانجی.
ابن حنبل، أحمد (بی‌تا). المسند، بی‌جا: قرطبة مصر.
ابن عبد البر، أبو عمر یوسف بن عبد الله (1387‍). التمهید، بی‌جا: وزارة الأوقاف المغرب.
ابن کثیر، إسماعیل بن عمر (1401‍). تفسیر ابن کثیر، بیروت: دار الفکر.‍
ابن ماجة قزوینی، محمد بن یزید (بی‌تا‍). سنن ابن ماجه، بیروت: دار الفکر.
إسفرایینی، طاهر بن محمد (1403). التبصیر فی الدین، بیروت: عالم الکتب.‍
إسماعیلی، أبو بکر أحمد بن إبراهیم (1412). اعتقاد أئمة الحدیث، ریاض: دار العاصمة.‍
ألبانی، محمد ناصر الدین (1413). ظلال الجنة، بیروت: الاسلامی.
إیجی، عبد الرحمن بن أحمد (1417‍). المواقف، بیروت: دار الجیل.
آل الشیخ، صالح (بی‌تا). شرح العقیدة الواسطیة، بی‌جا: بی‌نا.
باقلانی، محمد بن الطیب (1407‍). الإنصاف، بیروت: عالم الکتب.
بخاری جعفی، محمد بن إسماعیل أبو عبد الله (1407). صحیح البخاری، بیروت: دار ابن کثیر.
بربهاری، الحسن بن علی بن خلف (1408‍). شرح السنة، الدمام: دار ابن القیم.‍
بغدادی، عبد القاهر بن طاهر (1977‍). الفرق بین الفرق، بیروت: الآفاق الجدیدة.‍
بیهقی، أحمد بن الحسین (1414‍). السنن الکبری، مکة المکرمة: دار الباز.
حاکم نیسابوری، محمد بن عبد الله أبو عبد الله (1411‍).‌ المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دار الکتب العلمیة.
حقی، اسماعیل بن مصطفی (بی‌تا). تفسیر روح البیان، بیروت: دار الفکر.
حکمی، حافظ بن أحمد (1410). معارج القبول، الدمام: دار ابن القیم.
خادمی، محمد بن محمد (بی‌تا). بریقة محمودیة، بی‌جا: بی‌نا.
خازن بغدادی، علی بن محمد (1399). لباب التأویل، بیروت: دار الفکر.
خطیب بغدادی، أحمد بن علی أبو بکر (بی‌تا). شرف أصحاب الحدیث، بی‌جا: دار إحیاء السنة أنقرة.
خوارزمی زمخشری، محمود بن عمر (بی‌تا). الکشاف، بیروت: دار إحیاء التراث.
رازی، محمد بن أبی بکر بن عبد القادر (1415). مختار الصحاح، بیروت: ناشرون.‍
سبکی، عبد الوهاب بن علی بن عبد الکافی (1413). طبقات الشافعیة الکبری، بیروت: دار هجر.‍
سفارینی، محمد بن أحمد (1402‍). لوامع الأنوار البهیة، دمشق: الخافقین.‍
سمعانی، عبد الکریم بن محمد (1998‍). الأنساب، بیروت: دار الفکر.
سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر (1421). الحاوی للفتاوی، بیروت: دار الکتب العلمیة.‍
شاطبی، أبو إسحاق (بی‌تا). الاعتصام، مصر: التجاریة الکبری.
شهرستانی، محمد بن عبد الکریم (1404). الملل والنحل، بیروت: دار المعرفة.‍
شیبانی، عبد الله بن أحمد بن حنبل (1406). السنة، الدمام: ابن القیم.‍
صنعانی، محمد بن إسماعیل (1415). افتراق الأمة، الریاض: دار العاصمة.‍
غزی، نجم الدین محمد بن محمد (بی‌تا).‌ الکواکب السائرة، بی‌جا: بی‌نا.
فراء، محمد بن أبی یعلی (بی‌تا). طبقات الحنابلة، بیروت: دار المعرفة.
قسطنطینی حنفی، مصطفی بن عبد الله (1413‍). کشف الظنون، بیروت: دار الکتب العلمیة.‍
قنوجی بخاری، محمد صدیق خان بن حسن (1398‍). یقظة أولی الاعتبار، القاهرة: عاطف.‍
کلینی رازی، محمد بن یعقوب (1388). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.‍
مجلسی، محمد تقی (بی‌تا). روضة المتقین، قم: العلمیة.
مرتضی، أحمد بن یحیی (بی‌تا‍). البحر الزخار الجامع لمذاهب علماء الأمصار، بی‌جا: مکتبة الیمن.
مقدسی، محمد بن عبد الواحد (1410‍). الأحادیث المختارة، مکة: النهضة الحدیثة.‍
هروی قاری، ملا علی بن سلطان محمد (1422‍). مرقاة المفاتیح، بیروت: دار الکتب العلمیة.‍
هروی قاری، ملا علی بن سلطان محمد (بی‌تا). شرح مسند أبی حنیفة، بی‌جا: بی‌نا.
هلالی کوفی، سلیم بن قیس (1422). کتاب سلیم بن قیس، بی‌جا: نگارش