تحلیل و نقد دلایل ابوالفضل برقعی درباره قرآن‌بسندگی در هدایت بشر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری مذاهب کلامی؛ دانشگاه ادیان و مذاهب

2 رییس دانشکده مذاهب؛ دانشگاه ادیان و مذاهب.

چکیده

ابوالفضل برقعی از عالمان معاصر شیعه ایران است که دیدگاه‌های خاصی دارد و در برخی آثار متأخر خود به اهل سنت و گاه وهابیت گراییده است. این گرایش تا جایی است که برخی کتب او را عربستان سعودی منتشر کرده است. از جمله افکار او اعتقاد به قرآن‌بسندگی در هدایت بشر است؛ به این معنا که قرآن برای هدایت انسان‌ها کافی است و بدون احادیث معصومان (ع) نیز هدایت کامل حاصل می‌شود. مقاله حاضر به تحلیل و نقد ادله او در این زمینه می‌پردازد. وی برای این نظریه به آیات قرآن، روایات پیامبر (ص) و امامان (ع) و برخی ادله جامعه‌شناختی استناد می‌کند و دلیل عقلی نمی‌آورد. «وجود تمام احکام، معارف و مایحتاج بشر در قرآن»، «انحصار هدایت بشر در قرآن» و «مرجعیت قرآن در رفع اختلافات» برخی از مهم‌ترین دلایل او برای کفایت قرآن است که در این مقاله نقد، و نظریه قرآن‌بسندگی او رد شده است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis and Critique on Burqae’s Reasons about Authority of just Qur'an in Guidance of Humanity

نویسندگان [English]

  • fereidoon mohammadi fam 1
  • Mahdi Farmanian 2
1 PhD degree, Theology of Islamic Sects, University of Religions and Denominations
2 Associate Professor, Faculty of Theology of Islamic Sects, University of Religions and
چکیده [English]

Abulfazl Burqae Qomi is a contemporary Shiite scholar having especial views and some of his late works get close to Sunni and Wahhabism’s views. This similarity of their ideas with Burqae is to the extent that Saudi Arabia has published some of his books. Believing in authority of just Qur'an is one of these ideas. It means that the Holy Quran is enough for the guidance of humanity and we can be reached to the right path without hadith and Imams’ traditions. This paper tries to analyze and criticize his reason about this subject. He resorts to the Quran, the prophet Mohamamd and Imams’ traditions and some sociological reasons for proving his claim. Also he doesn’t offer any rational reason for that. “Existence of all laws, teachings and human needs in the Qur'an”, “Exclusivity of Guidance of humanity in the Qur'an” and “the authority of Quran in settling the disputes” are some of his most important reasons for the adequacy of the Quran. His claim about authority of just Qur’an is rejected in the paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Authority of just Qur'an
  • Adequacy of the Quran
  • Guidance of Humanity
  • Burqae

مراجع

قرآن کریم.
ابن بابویه (صدوق)، محمد بن علی (1395). کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
اسعدی، محمد (1385). «جریان‌شناسی قرآن‌بسندگی در دو قرن اخیر؛ نگاهی به شبه‌قاره هند و کشورهای عربی»، در: حدیث اندیشه، ش1، ص95-106.
الهی‌بخش، خادم الحسین (1409). القرآنیون و شبهاتم حول السنة، الطائف: مکتبة الصدیق.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (1387). تضاد مفاتیح الجنان با آیات قرآن، عربستان سعودی: دار الآل والصحب، الطبعة الاولی.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (بی‌تا الف). احکام القرآن: شامل کلیه احکام فقهی و عقاید اسلامی که از متن قرآن استخراج و با آیات آن منطبق شده است، تهران: عطایی.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (بی‌تا ب). اصول دین از نظر قرآن و مستند به آیات آن، عربستان سعودی: بی‌نا.
برقعی، ابوالفضل (بی‌تا ج). تابشی از قرآن، بی‌جا: بی‌نا.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (بی‌تا د). حقیقة العرفان یا تفتیش، بی‌جا: بی‌نا، چاپ دوم.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (بی‌تا ه). درسی از ولایت، بی‌جا: بی‌نا.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (بی‌تا و). عقل و دین، بی‌جا: بی‌نا.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (بی‌تا ز). قرآن برای همه، عربستان سعودی: بی‌نا.
ب‍رق‍عی، اب‍وال‍ف‍ض‍ل (بی‌تا ح). گلشن قدس، بی‌جا: بی‌نا.
جبرئیلی، محمدصفر (1391). سیری در تفکر کلامی معاصر، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
جوادی آملی، عبدالله (1381). تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اول.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409). وسائل الشیعة، تحقیق: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
حسن بن علی (امام عسکری (ع)) (1409). التفسیر المنسوب إلی الامام الحسن العسکری علیه السلام، تحقیق: مدرسة امام مهدی علیه السلام، قم: مدرسة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.
روشن‌ضمیر، محمدابراهیم (1390). جریان‌شناسی قرآن‌بسندگی، تهران: انتشارات سخن.
شریف الرضی، محمد بن حسین (1414). نهج البلاغة، تحقیق: صبحی صالح، قم: هجرت، چاپ اول.
طباطبایی، محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم.
طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمدجواد بلاغی، تهران: انتشارات ناصرخسرو، چاپ سوم.
طوسی، محمد بن حسن (1408). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الثانیة، ج6.
فخر رازی، محمد بن عمر (1420). مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الثالثة، ج25.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407). الکافی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ج2.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1429). الکافی، تحقیق: دار الحدیث؛ قم: دار الحدیث، چاپ اول، ج1.
مجلسی، محمد باقر (1403). بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیة، ج5

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار