سکوت در عرفان عملی شیعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه دین و ادیان و عرفان، دانشکدگان پردیس فارابی، تهران، ایران

2 استادیار گروه ادیان ابراهیمی، دانشکده ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

10.22034/jid.2024.303690.2256

چکیده

پیرامون انسان امروزی پر از هیاهوست؛ هیاهوهای جسمانی، ذهنی و درخواست‌ها. تمام فناوری اعجاب‌آمیز ما، وقف تاخت‌و‌تاز و تجاوز به حریم رایج سکوت شده است. رسانه مجرایی است که از طریق آن داد‌و‌قال‌ها و جار‌و‌جنجال‌ها به درون ما راه یافته‌اند. این جار‌و‌جنجال‌ها از پردۀ گوش فروتر می‌روند، در ذهن نفوذ می‌کنند و آن را با غلغله‌ای از سرگرمی‌ها آکنده می‌کنند. غریو و غرّش موسیقی احساساتی و پرسوز‌و‌گداز، نمایشنامه‌های تکراری که هیچ‌گونه روان‌پالایی در پی ندارند، بلکه موجب اشتیاق به دوری عاطفی‌اند، هر روز و هر ساعت افزون می‌شوند. این امور از گوش‌ها، سپس از طریق ساحت‌های تخیل، معرفت و احساس، به هستۀ مرکزی آرزوها و خواهش‌های انسان منتقل می‌شوند. تمام اینها فقط یک هدف دارند: بازداشتن انسان از اینکه به مقام سکوت نایل شود. حال که هیاهو و خواهش‌ها، علت‌العلل رنج و بزرگ‌ترین سدّ میان جان آدمی و مبدأ و منشأ الهی اوست، چه باید کرد؟

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Silence in Practical Shiite Mysticism

نویسندگان [English]

  • mohammad reza rajabi 1
  • Elyas Arefzadeh 2
1 Assistant professor, Department of Philosophy of Religion, Religions, and Mysticism, College of Farabi, Tehran, Iran
2 Assistant professor, Department of Abrahamic Religions, Faculty of Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

Modern individuals find themselves amidst a cacophony of physical and mental disturbances and demands. Our remarkable technologies, while awe-inspiring, often encroach upon the sanctuary of silence. Media serves as a conduit for these disturbances, infiltrating our innermost selves with tumultuous noise. These disruptions transcend mere auditory stimuli, penetrating our minds and inundating them with a relentless stream of entertainment clamor. With each passing hour and day, the uproar of sensational music and mindless entertainment grows, devoid of any true catharsis, only fostering emotional detachment. These distractions infiltrate our ears, seeping into our imagination, knowledge, and emotions, disrupting the very core of our desires and pursuits. Their singular objective? To thwart our journey towards silence. Yet, amidst these upheavals lies the root cause of human suffering and the principal barrier between the human soul and its divine origin. In light of this reality, what steps should be taken?

کلیدواژه‌ها [English]

  • silence
  • mysticism
  • Shiite mysticism
ابن‌بابویه، محمد بن علی (1406 ق)؛ من لا یحضره الفقیه؛ بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
ابن‌عربی، محیی‌الدین (1367)؛ رسائل ابن‌عربی؛ تصحیح و تعلیقات: نجیب مایل‌هروی؛ چ اول، تهران: مولی.
______________ (1972 م)؛ فتوحات مکیه؛ قاهره: مکتبه العربیه.
ابن‌عطاءالله الاسکندری، احمد بن محمد (1423 ق)؛ عنوان التوفیق فی آداب الطریق ضمن المجموعه الصغری الفوائد الکبری؛ حلب: دار الغزالی.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1988 م)؛ لسان العرب؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی.
______________ [بی‌تا]؛ لسان العرب؛ ج سوم، قاهره: دار المعارف.
ابوالعزم، عبدالغنی احمد (2013 م)؛ معجم الغنی الزاهر؛ رباط: مؤسسة الغنی.
ابو‌طالب مکی، محمد بن علی [بی‌تا]؛ قوت القلوب؛ بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابونصر سراج، عبدالله بن علی (1382 ش)؛ اللمع؛ ترجمه: مهدی محبتی؛ چ اول، تهران: اساطیر.
اتابکی، پرویز (1380 ش)؛ فرهنگ جامع کاربردی فرزان؛ تهران: فرزان‌روز.
استیس، و.ت (1367 ش)؛ عرفان و فلسفه؛ ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی؛ تهران: سروش.
افلاکی، شمس‌الدین (1959 م)؛ مناقب العارفین؛ تصحیح: تحسین یازیچی؛ آنکارا: انجمن تاریخ ترک.
انصاری، محمدعلی (1415 ق)؛ الموسوعة الفقهیة المیسره؛ قم: مجمع الفکر الاسلامی.
انیس، ابراهیم و دیگران (1410 ق)؛ المعجم الوسیط؛ بیروت: دار الامواج.
آذرنوش، آذرتاش (1393 ش)؛ فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی؛ تهران: نی.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410 ق)؛ غرر الحکم و درر الکلم؛ قم: دار الکتاب الاسلامی.
جبران، مسعود (1992 م)؛ الرائد؛ بیروت: دار العلم للملائین.
حر عاملی، محمد بن حسن (1412 ق)؛ وسائل الشیعة؛ قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
حقیقت، عبدالرفیع (1369 ش)؛ سلطان العارفین بایزید بسطامی؛ تهران: بهجت.
خضر، محمد و محمد زکی (1426 ق)؛ معجم کلمات القرآن الکریم؛ [بی‌جا]: المکتبة الشاملة الذهبیة.
دیلمی، حسین بن محمد (1367 ش)؛ اعلام الدین فی صفات المؤمنین؛ قم: آل البیت لاحیاء التراث.
ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (1390 ش)؛ بازشناسی و نقد تصوف؛ تهران: سخن.
سامرایی، قاسم (2008 م)؛ اربع رسائل فی التصوف لابی القاسم القشیری؛ عراق: دار الوراق.
سعیدی، گل‌بابا (1383 ش)؛ فرهنگ اصطلاحات ابن‌عربی؛ تهران: شفیعی.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1341)؛ دیوان حکیم سنایی؛ مصحح: محمدتقی مدرس رضوی؛ تهران: ابن‌سینا.
سهروردی، شهاب‌الدین (1366 ش)؛ مونس العشاق؛ تصحیح: نجیب مایل‌هروی؛ تهران: مولی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1388 ش)؛ دفتر روشنایی از میراث عرفانی بایزید بسطامی؛ تهران: سخن.
طباطبایی، سیدمحمد‌حسین (۱۳۷۸)؛ تفسیر المیزان (ترجمه)؛ قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طوسی، محمد بن حسن (1364 ش)؛ تهذیب الاحکام؛ تهران: دار الکتب الاسلامیة.
عطار نیشابوری، فریدالدین (1338 ش)؛ اسرارنامه؛ تصحیح و تعلیق: سیدصادق گوهرین؛ تهران: [بی‌نا].
______________ (1346 ش)؛ تذکرة الاولیاء؛ به کوشش: محمد استعلامی؛ تهران: [بی‌نا].
______________ (1370 ش)؛ مصیبت‌نامه؛ تصحیح: عبدالوهاب نورانی وصال؛ تهران: زوار.
غزالی، محمد بن محمد (1364 ش)؛ کیمیای سعادت؛ به کوشش: حسین خدیوجم؛ تهران: علمی و فرهنگی.
______________ (1380 ش)؛ کیمیای سعادت؛ به کوشش: حسین خدیوجم؛ چ نهم، تهران: علمی و فرهنگی.
فخر رازی، محمد بن عمر (1364 ش)؛ تفسیر الفخر الرازی المشتهر بالتفسیر الکبیر و مفاتیح الغیب؛ قم: دار الفکر.
______________ (1420 ق)؛ المحصول؛ بیروت: المکتبة العصریه.
قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1379 ش)؛ ترجمۀ رسالۀ قشیریه؛ ترجمه: ابوعلی حسن بن احمد عثمانی؛ تصحیح: بدیع‌الزمان فروزانفر؛ چ ششم، تهران: علمی و فرهنگی.
کراجکی، محمد بن علی (1405 ق)، کنز الفوائد؛ بیروت: دار الاضواء.
کرمانی، اوحدالدین (1374 ش)؛ دیوان اشعار؛ به کوشش: احمد سهیلی؛ تهران: پاژنگ.
کلینی، محمد بن یعقوب (1365 ش)؛ کافی؛ دار الکتب الاسلامیه، تهران.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (۱۴۰۳ ق)؛ بحار الأنوار؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مختار عمر، احمد (1429 ق)؛ المعجم اللغة العربیة المعاصرة؛ قاهره: عالم الکتب.
معین، محمد (1360 ش)؛ فرهنگ فارسی؛ ج اول، تهران: امیرکبیر.
المقری الفیومی، احمد (1405 ق)؛ المصباح المنیر؛ قم: دار الهجرة.
مکارم شیرازی، ناصر (1367 ش)؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الاسلامیه.
نجم رازی، عبدالرحمن بن محمد (1379 ش)؛ مرصاد العباد؛ به اهتمام: محمدامین ریاحی؛ چ هشتم، تهران: علمی و فرهنگی.
نراقی، محمدمهدی (1372 ش)؛ گزیدۀ جامع السعادت؛ تهران: حکمت.
__________ [بی‌تا]؛ جامع السعادات؛ بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
نوری، حسین بن محمدتقی (1408 ق)؛ مستدرک الوسائل؛ بیروت: مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث.
ولی، شاه نعمت‌الله (1311 ق)؛ رسائل شاه نعمت‌الله ولی؛ تهران: وحید و مطبعه ارمغان.
هجویری، ابوالحسن (1381 ش)؛ کشف المحجوب (گزیده)؛ به کوشش: رینولد نیکلسون؛ تهران: هرمس.